OPSTELLINGEN
Van dubbele loyaliteit naar vrijheid
Opstellingen kun je beschouwen als een soort van levend schaakspel. Mensen nemen namelijk elke dag posities in en bewegen op basis van hun kunnen en talenten. Jouw biologie, opvoeding, leer-en aanpassingsvermogen vormen uiteindelijk je persoonlijkheid en karakterstructuur. Met deze werkelijkheid ben je elke dag actief in de wereld en anderen op deze manier ook.
Eenieder vertoont gedrag op basis van bovenstaande feiten. Het verschil in mensen lijkt niet alleen sociaal en psychologisch te zijn, maar ook cultureel bepaald te worden door je afstamming en wat de familie waaruit je geboren bent heeft meegemaakt.
​
Mensen die min of meer in een lichaamsvreemde wereld opgroeien leggen vaak een deel van hun natuurlijkheid stil omdat het niet past in de dagelijkse reactiepatronen van anderen. Een simpel voorbeeld is wat je eet en hoe je eet. Hoe je je kleed en hoe je je gedraagt. Maar ook hoe jouw wereldbeeld wordt vormgegeven door media en uitingen van anderen die geen directe relatie hebben met jouw natuurlijke oorsprong.
Door opstellingswerk, een methode dat werkt met representanten, ofwel 'stukken' op het veld, kan men traceren wat er in de onderstroom (emotioneel) ongezegd blijft, maar wel effect heeft op de (verbale) bovenstroom van de communicatie en presentatie. Dit levert vaak spanningen op dat niet altijd zichtbaar is voor anderen, maar je lichamelijke gesteldheid wel beïnvloedt.
​
Omdat geadopteerden te maken hebben met dubbele familiesystemen namelijk; het gezin van oorsprong (onderstroomfamilie) en het adoptiegezin (bovenstroomfamilie) kunnen emoties en gevoelens verward raken en met regelmaat raken geadopteerden in een soort van (emotionele) burn-out. Niet zelden n.a.v. werk en partnerrelaties omdat ze de (onder)druk niet langer meer kunnen volhouden omdat ze onderstroom niet voldoende hebben leren reguleren. Opstellingswerk laat vaak de knelpunten en mogelijke oplossingsrichting zien waardoor geadopteerden kunnen leren te ontlasten wat hen zo gevangen houdt, door bijvoorbeeld een gevoel van dubbele loyaliteit.
Opstellingswerk is altijd lastig uit te leggen op papier, daarom raden we mensen vaak aan om het zelf te komen ervaren. De lichamelijke en emotionele ervaring legt het daarmee vaak zelf uit.
Bert Hellinger
Constellaties van mensen, ofwel (familie)opstellingen, is een op lichaamsgerichte psychosociale methode dat in 1997 in Nederland werd geïntroduceerd door Bert Hellinger (1925-2019). Hellinger is de grondlegger van wat we tegenwoordig familieopstellingen noemen. Sindsdien heeft deze methode een opvallend hoge vlucht genomen in Nederland en diverse delen van Europa en zijn er vele specialisaties ontstaan zoals organisatieopstellingen, paar en relatieopstellingen en adoptieopstellingen e.t.c.
Het maken van een familieopstelling is een vorm van alternatieve psychotherapie die in West-Europa geherintroduceerd werd door de Duitser Bert Hellinger. Hij kwam als West-Europeaan in aanraking met deze werkwijze toen hij als missionaris in Zuid-Afrika werkte. De werkwijze van Hellinger is het zogenaamd systemisch werken. Therapeuten en coaches die systemisch werken trachten door middel van het opstellen van iemands systeem van herkomst niet direct zichtbare relaties tussen familieleden en de eventuele knelpunten daartussen te herkennen, erkennen en zo mogelijk weg te nemen.
Doet het lichaam nog wel mee?
Heel veel mensen zien adoptie als iets mentaals. Alsof het geboren is uit het brein; Een gedachte waaraan handen voeten is gegeven, een leeg lichaam dat leven is ingeblazen. Maar niets is minder waar. Het kind dat tegen zijn/haar wil en weten in, in een adoptieprocedure beland is niet incompleet maar een volledig mens.
​
En toch lijkt het er vaak op dat geadopteerden iets dienen in te vullen; als plaatsvervanger, of letterlijk, inplaats van het nooit geboren kind. Deze ongeziene dynamieken, naast de belichaamde verbindingen van een onbekende afstamming, treft geadopteerden in hun hart en ziel.
Hilbrand Westra houdt zich al meer dan 30 jaar bezig met (internationale) adoptie en pleegzorg en heeft vele bijeenkomsten met geadopteerden, specialisten en adoptiegezinnen begeleid. Zijn specialisme om door middel van systemisch traumawerk en gespecialiseerd opstellingswerk te kijken naar existentiële verwantschapsvraagstukken, identiteit en transculturaliteit hebben intussen de aandacht in binnen en buiteland.